بقعه دوازده امام یزد، یادگاری از دوران سلجوقیان
ایران را میتوان جهان تاریخ نامید، جایی که آثار تاریخیش شهره خاص و عام است و حرفای زیادی برای گفتن دارند برای نسل‌های کنونی. ایران را سرزمین‌های کوچیکترش که ما امرزوه آنها را شهر مینامیم ساخته‌اند که یکی از بهترین آنها، شهر یزد می‌باشد.
این بار و در این مطلب قصد داریم شما را با یکی از جاذبه‌های هر چند کوچک یزد اما جذاب و تاریخی آشنا کنیم به نام بقعه دوزاده امام یزد. آرامگاهی که در ابتدا مسجد بوده و بعد به دلایلی بقعه نام گرفته. این آرامگاه در سال 429 هجری قمری توسط …
اگر دلتان میخواهد که بیشتر درباره بقعه دوازده امام یزد بدانید با یگانه گشت و ادامه این مطلب همراه ما باشید.
تاریخچه ای مختصر از بقعه دوازده امام یزد
در این مطلب سعی شده که کاملترین و درست‌ترین روایات و تاریخچه‌ای که مربوط به بقعه می‌باشد برای شما فراهم شود تا نه به اشتباه بیفتید و نه اطلاعات غلط دریافت کنید.
درباره بقعه حرفها و شنیده‌های بسیاری وجود دارد که کم و بیش درست هستند البته روایات غلطی هم دریافت شده که متاسفانه سندیتی ندارد. در روایات تاریخی اینطور آمده که شخصی به نام ابوجعفرعلاءالدوله دیلمی که از بزرگان قدیم این دیار بوده دستور ساخت این بقعه در سال 429 هجری قمری داده است.
البته سازندگان بنا دو نفر دیگر بودند ولی ابوجعفر دستور ساخت آن را داده، دو نفر به نام های ابویعقوب اسحاق و ابو مسعود بهشتی.
- برخی میگویند که قبل از ساخت این بقعه آتشکده‌ای وجود داشته در این مکان که البته تخریب شده بوده و بقعه روی آثار آن ساخته شده است.
- برخی میگویند این مکان اصلا بقعه و آرامگاه کسی نبوده و ابتدا به شکل مسجد بوده یعنی در حوالی سده 200 و 300 هجری.
- برخی دیگر میگویند درست است که در ابتدا برای کاربری مسجد بوده اما بعد ها به آرامگاه تغییر کرده و این نام را به خود گرفته.
خلاصه شنیده‌ها بسیار است، اما تقریبا درست‌ترین روایت این است که این مکان به صورت مسجد ساخته شده و صحت این مطلب را میتوان از محراب درون سازه تایید کرد و سپس تبدیل به بقعه شده، البته میگویند پیکر ابوجعفر علاءالدوله نیز در این مکان دفن شده که بقعه تغییر نام داده .
علت نامگذاری:
علت نامگذاری بقعه دوازده امام یزد به طور دقیق مشخص نیست، در اینجا هم باز روایاتی وجود دارد که برخی از آنها عبارتند از :
1) به دلیل علاقه شدید شیعیان آن زمان به امام دوازدهم
2) به دلیل علاقه سازنده این بنا یعنی ابوجعفر علاءالدوله به امام دوزادهم شیعیان
3) وجود سنگ مرمری که روی آن صلوات بر دوازده امام حک شده
بقعه دوزاده امام یزد با شماره 207 و در سال 1313 به ثبت ملی رسیده است
معماری بقعه دوازده امام یزد
آرامگاه یا بقعه دوازده امام یزد از جمله بناهای آجری است که در ایران وجود دارد و همچنین دومین گنبد شناسنامه‌دار و تاریخ‌دار ایران نیز به حساب می‌آید .
سوال: میتوانید بگوئید اولین گنبد آجری ایران که شناسنامه دارد کدام جاذبه می‌باشد؟
بدنه اصلی این بقعه 4 ضلع دارد که البته در بالای بنا به صورت 8 ضلعی می‌شود و گنبد آجری آن روی همان 8 ضلعی بنا شده. گنبدی که قوس زیادی ندارد و از آجر ساخته شده. بقعه از سه طرف ورودی به داخل دارد که یک طرف آن بسته است که همان طرفی است که محراب قرار دارد.
ضلع‌های شمالی و غربی و شرقی ورودی دارند ولی ظلع جنوبی مسدود است البته در سالهای گذشته ورودی غربی و شرقی آن نیز بسته شده و امروزه فقط درب شمالی آن باز است.
روی هر یک از اضلاع بقعه دوزاده امام یزد یک پنجره مشبک قرار داده شده که وظیفه دارد دو کار را انجام دهد، یکی اینکه تهویه هوا را انجام دهد و دیگری تامین و انتقال نور را به داخل به عهده بگیرد.
هر کدام از اضلاع 11 متر طول دارند البته از بیرون بنا، اما از داخل به سبب معماری داخلی که وجود دارد کارهایی که صورت گرفته 8.5 متر طول دارند. این بنا از مدل پتکانه استفاده کرده است. پتکانه چیست؟
پتکانه به مدل ساختی گفته می‌شود که چندین طاقچه روی هم قرار میگیرد و کم کم و به تدریج از ارتفاع آنها کم می‌شود و یا با بالا رفتن ارتفاع، سازه‌های کمتری استفاده می‌شود، هر چه به انتهای گوشه نزدیک می‌شویم هم ظریف‌تر می‌شود و هم حالت گرد پیدا میکند. در این بنا پتکانه در گوشه‌ها اعمال شده.
البته مطلبی وجود دارد که برخی میگویند تکامل مدل ساختی پتکانه، می‌شود مقرنس، اگر دقت کنید در ایوان برخی مساجد میتوانید مقرنس کاری‌های با شکوهی را مشاهده کنید. نکته دیگر اینکه قدیمی‌ترین سازه‌ای که این گونه از پتکانه استفاده کرده همین بقعه دوازده امام یزد می‌باشد.
مورد آخری که وجود دارد در مورد فضای بیرونی بنا این است که طاق‌های در اطراف اضلاع وجود دارد که طوری ساخته شدند که انگار نقاشی یا تابلویی اینجا بوده که بر اثر زمان از بین رفته، اما در واقعیت چنین نیست.
متاسفانه در این چند سال فقط به ظاهر بقعه دوازده امام یزد رسیدگی شده و نورپردازی هایی روی بنا انجام شده، اما با ترک هایی که در داخل بنا نمایان شده میبینیم که به داخل و پیکره ی بنا چندان توجهی نشده و به تدریج در حال تخریب شدن است.
فضای داخلی بقعه دوازده امام یزد حال و هوای دیگری دارد، اول اینکه بگوئیم فاصله از سقف تا کف بقعه که مانند گنبد از آجر ساخته شده 12 متر می‌باشد. نکته جالبتر اینکه شما راهرو یا راه‌پله‌ای برای رفتن به سقف در داخل فضا پیدا نمیکنید و برای رفتن به پشت بام از نردبان استفاده میکردند و امروزه نیز به همین شکل.
در داخل بنا المان‌های زیبای زیادی وجود دارد از جمله کتیبه‌هایی که در اطراف گنبد وجود دارد که آیت‌الکرسی روی آن حک شده، گچ بری داخل و اطراف محراب، معرق‌کاری‌هایی که در اطراف محراب وجود دارد، کاشی‌هایی که به رنگ فیروزه و سبز دلبری میکنند و همینطور نقاشی‌هایی که روی دیوار به کار رفته.
نکته آخر اینکه شواهدی از وجود سرداب در زیر این بقعه وجود دارد که راه آن از دیوار داخلی محراب بقعه دوازده امام یزد می‌باشد که امروزه البته بسته شده و امکان بازدید از آن وجود ندارد.
جواب سوال بالا که در متن خواندید :
اولین جاذبه‌ای که دارای گنبد آجری می‌باشد و شناسنامه هم دارد، گنبد مسجد سلطانیه در زنجان می‌باشد.
آدرس و ساعات بازدید و قیمت ورودی بقعه دوازده امام یزد
آدرس و ساعات بازدید : بقعه دوازده امام یزد در محله فهادان و در نزدیکی حسینیه فهادان قرار دارد، البته بقعه در کنار مدرسه ضیائیه (زندان اسکندر) نیز قرار دارد. ساعات بازدید از بقعه از 09:00 تا 17:00 می‌باشد.
هزینه ورودی : برای بازدید از این بقعه نیازی به پرداخت هزینه ندارید و بازدید از آن کاملا رایگان است.
مدت زمان مورد نیاز برای بازدید : برای دیدن این بقعه زمان زیادی لازم نیست صرف کنید بنابراین حداکثر 1 ساعت کفایت میکند.
بدون دیدگاه