عمارت شاپوری شیراز

امان از شیراز و جاذبه های بینظیرش که هر کدام به نوبه خود دل را از انسان میربایند و شما را محصور میکنند. عمارت شاپوری شیراز یکی از همان جاذبه هایی است که در سفر به شیراز حتما باید مورد بازدید قرار گیرد.

درست است که کمی ناشناخته تر نسبت به سایر آثار دیدنی شیراز می باشد اما به نظر در حق او اجحاف شده است، چون تعداد کسانی که این بنا را مشناسند و از آن بازدید میکنند متاسفانه زیاد نیست.

اما ما میخواهیم این عمارت یا خانه دیدنی را برای شما توصیف کنیم تا هم با این بنای تاریخی را بیشتر آشنایی پیدا کنید و هر زمان که به شیراز سفر کردید، عمارت شاپوری شیراز را از یاد نبرید.

عمارت شاپوری در دوران …

برای اینکه ببینیم که این خانه باشکوه و زیبا در چه دورانی ساخته شده است باید کتاب تاریخ را باز کنیم. در کتاب تاریخ جستجو میکنیم و به سال 1310 شمسی برمی‌خوریم یعنی دوران پهلوی اول، رضا خان میرپنج.

در دوران پهلوی شخصی در شیراز زندگی میکرد به نام حاج ابوالقاسم مهندسی، او که از معماران به نام شیراز به شمار میرفت شروع به ساخت خانه‌ای زیبا گرفت که سرانجامش شد عمارت شاپوری شیراز. این عمارت در سال 1315 به بهره برداری رسید.

البته این خانه باغ، در آن زمان به سفارش خاندان شاپوری و شخص عبدالصاحب شیرازی ساخته شد که از تاجران و متمولین آن دوره شیراز بود. این خانه تا دهه 70 تحت تملک خاندان شاپوری بود اما …

در انتهای دهه 70 بود که سازمان میراث فرهنگی شیراز، کمر همت را بست تا این خانه را از مالکان آن خریداری کند و جز آثار ملی به ثبت برساند، که این اتفاق هم افتاد و در سال 1379 عمارت شاپوری جز آثار ملی ایران قرار گرفت.

بعد از تملک سازمان میراث، خانه شاپوری شیراز متروکه شد و قسمتهایی از آن تخریب شده و از بین رفتند. چندی بعد بخش خصوصی وظیفه مرمت و بازسازی این بنا را به عهده گرفت و شروع به عملیات مرمت کرد.

امروزه عمارت شاپوری شیراز روزانه به صورت کافه و رستوران اداره می‌شود اما برخی مواقع نیز نمایشگاه‌هایی در آن برگزار می‌شود.

خانه شاپوری شیراز وسعتی معادل 4635 متر مربع دارد و زیربنای عمارت نیز 840 متر مربع است که در دو طبقه ساخته شده است. این بنا در محله انوری قرار گرفته.

عمارت شاپوری را اگر مشاهده کنید با دیگر خانه باغ‌های معروف شیراز تفاوت دارد و آن هم سبک خاص معماری است که در این خانه بکار رفته است. این خانه با بهره‌گیری از سبک اروپایی، ستون‌های قرینه و تزئینات و گچ‌بری‌ها و نقاشی‌های کم نظیر ساخته شده.

عمارت شاپوری شیراز قسمت‌های مختلفی دارد که با هم به این بخش‌ها میپردازیم:

زیبایی عمارت شاپوری شیراز فقط در میان سنگ و مصالح و بنای منحصر به فرد آن خلاصه نمیشود بلکه باغی که عمارت در میان ساخته شده نیز خود به عنوان یک جذابیت عمل میکند.

باغ عمارت از بخش‌های مختلفی تشکیل شده که عبارتند از :

حوض‌ها: در باغ شاپوری دو حوض میانی وجود دارد یک حوض اصلی که که به حوض پنج‌پر نیز معروف است. امیدواریم انسان خوش‌شانسی باشید و زمانی پا به این باغ بگذارید که حوض پر از آب باشد، چرا که انعکاس تصویر بنا در آب حوض فوق‌العاده رویایی است.

همانطور که قبلا هم اشاره کردیم، معماری باغ، اروپایی است. در گذشته و تا قبل از این عمارت تقریبا تمام باغ‌های حوضی مستطیل شکل داشتند که هم راستا با باغ و وردی عمارت اصلی ساخته می‌شد اما در باغ شاپوری این موضوع نقض شده است.

درخت‌ها: در این باغ انواع درختان را میتوانید پیدا کنید از درختان سوزنی برگ مانند کاج گرفته تا سرو، و همینطور درختان میوه، که میتوان به انار، انجیر و نارنج اشاره کرد.

مسیرها: باغ شاپوری دارای دو مسیر اصلی است که در طرفین حوض قرار گرفته و جوری ساخته شده که عبور و مرور خودرو در آن راحت باشد چرا که صاحب خانه که از تاجران دوران بوده، خودروی شخصی نیز برای خود داشته است.

حرکت آب: اصولا در معماری ایرانی و مشخصا معماری باغ‌های ایرانی آبی که در جوی‌ها وجود دارد به سمت حوض اصلی در حرکت است اما در باغ شاپوری شیراز این موضوع رعایت نشده و آب جوی‌ها به حوض اصلی نمیرسد.

مدل کاشت: همانطور که میدانید درختانی که در باغ‌های ایرانی وجود دارد به صورت قرینه ساخته شده‌اند مانند باغ ارم شیراز که در دو طرف درختان سرو قرار گرفته اما این قرینگی در این باغ نیز رعایت نشده چون سبک معماری آن اروپایی است نه ایرانی.

در کل باید بگوئیم که معماری خود عمارت بسیار منحصر به فرد و مبتکرانه است و به خوبی توانسته از سبک اروپایی الگو‌برداری کند.

شما با ساختمانی دو طبقه که شیروانی می‌باشد مواجه هستید و زمانی که برای اولین بار چشمتان به جمال عمارت شاپوری شیراز روشن میشود، 14 ستون جلوی عمارت که به صورت قرینه گرداگرد عمارت قرار گرفته، توجه شما را جلب میکند.

این ستون‌ها که با گچبری‌های ماهرانه تزئین شده‌اند یکی از اصلی‌ترین جلوه‌های این عمارت باشکوه هستند. بخش‌های دیگری نیز در این عمارت وجود دارد که به اختصار برای شما توضیحاتی ارائه میدهیم :

پلکان: زمانی که وارد خانه می‌شوید و بعد از عبور از ورودی عمارت با پلکانی روبروی شما قرار میگیرد که اتاق‌های خانه در اطراف آن ساخته شده‌اند. این که پله‌ها در میان خانه قرار گرفته از ابداعات معمار این بناست که قبل از این متداول نبوده.

قبل از ساخت عمارت شاپوری شیراز، پله‌ها در حاشیه بنا قرار میگرفت و بیشتر به منظور تایین ارتفاع ساختمان یا طبقات بنا می‌شود و عنصری جانبی به حساب می‌آمد اما در این عمارت، پله‌ها نقشی اساسی ایفا میکنند و وظیفه اتصال راهروها و اتاق را به عهده دارند.

اتاق‌ها: یک ویژگی بسیار مهمی که در این عمارت لحاظ شده و میتوان آن را سفارش صاحب خانه یا خلاقیت معمار دانست، ایجاد کاربری برای اتاق‌های این عمارت می‌باشد.

در سایر بناهای مشابه، اتاق‌ها اصولا دارای چند کاربری بوده‌اند و از یک اتاق میتوانستید چندین استفاده داشته باشید، مثلا اتاق نشیمن اتاق خواب هم میتوانست باشد اما در عمارت شاپوری شیراز این موضوع صدق نمیکند و هر اتاق کارکرد خاص خود را دارد.

به عنوان مثال اتاق مهمان با اتاق نشیمن و خواب فرق میکند.

بالکن:از دیگر ویژگی‌هایی که این عمارت دارد، وجود بالکن است. در سازه‌های قبل از عمارت شاپوری شیراز، بالکن در معماری و نقشه‌های ساخت وجود نداشت اما این المان در این عمارت لحاظ شده است.

المان بالکن را در سرتاسر طبقه دوم میتوانید مشاهده کنید، حتی آنقدر عرض آن را زیاد در نظر گرفتند که امروزه به عنوان کارکرد رستورانی عمارت، میز و صندلی روی آن قرار گرفته.

تزئینات عمارت: این عمارت دارای تزئینات خیره کننده‌ای می‌باشد که در نوع خود خاص و منحصر به فرد می‌باشد. یکی از این نقوش زیبا که در این عمارت وجود دارد، نقش انسان بالدار است که در پیشانی عمارت قرار گرفته.

این نقش، از نقوش هخامنشی الگو‌برداری شده و با کاشی‌کاری‌های زیبا و در زمینه‌ای لاجوردی طراحی شده است.

ستون‌های عمارت از جمله تزئینات دیگر عمارت شاپوری شیراز به حساب می‌آید که به صورت قرینه ساخته شده‌اند و دارای سه قسمت سر‌ستون، ساق و پایه هستند که هر کدام با هنر خاصی طراحی و ساخته شده‌اند. گچ‌بری روی ستون‌ها هم در نوع خود بی‌نظیر است.

البته داخل عمارت و در تمام قسمت‌های ساختمان، گچبری‌های زیبایی صورت گرفته هم روی دیوارها و هم روی سقف که به شکوه این بنا اضافه کرده است.

آدرس و ساعات بازدید : برای بازدید از عمارت شاپوری باید ابتدا وارد خیابان زند شده و بعد به خیابان انوری وارد شوید. عمارت شاپوری درست روبروی مجتمع تجاری اهلی قرار دارد. ساعات بازدید عمارت شاپوری نیز از ساعت 08:00 صبح تا 24:00 شب می‌باشد.

هزینه ورودی : هزینه ورود به عمارت شاپوری شیراز برای گردشگران ایرانی 10.000 تومان و برای گردشگران خارجی 50.000 تومان می‌باشد

مدت زمان مورد نیاز برای بازدید : برای بازدید از عمارت شاپوری زمان مورد نیازی که توصیه شده است بین 45 دقیقه تا 1 ساعت می‌باشد.